Periodontologia jest dziedziną stomatologii zajmującą się leczeniem chorób przyzębia, czyli tkanek otaczających zęby
i utrzymujących je w zębodołach.
Choroby przyzębia należą do bardzo częstych.
Badania wykazują, że dotykają one prawie każdą osobę dorosłą. Do najczęściej obserwowanych stanów chorobowych należy zapalenie dziąsła, zapalenie przyzębia oraz recesje dziąsła.
Najczęstszą przyczyną rozwoju chorób przyzębia jest niewłaściwa higiena jamy ustnej, która wraz z innymi czynnikami etiologicznymi jak: uwarunkowania genetyczne, nałogowe palenie tytoniu, niekontrolowana cukrzyca, nieprawidłowa dieta, nieprawidłowe kontakty zębowe, patologiczne migracje zębów, prowadzi do rozwoju zapalenia dziąsła oraz zapalenia przyzębia.
W konsekwencji braku właściwego leczenia zapalenie przyzębia przyczynia się do przedwczesnej utraty zębów.
Zapalenie przyzębia jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że jej leczenie trwa od chwili rozpoznania do końca życia.
Leczenie zapalenia przyzębia składa się z kilku faz.
Rozpoczynamy od fazy przyczynowej, która polega na eliminacji stanu zapalnego oraz edukacji pacjenta, instruktażu prawidłowej higieny jamy ustnej.
W tej fazie wykonywane są zabiegi usunięcia złogów kamienia nad i poddziąsłowego z wypolerowaniem korzeni oraz wypełnień przydziąsłowych, co ma na celu zmniejszenie odkładania się kolejnych pokładów złogów, które są główną przyczyną stanu zapalnego dziąsła i przyzębia.
Dodatkowo wspomagająco można zastosować preparaty przeciwzapalne aplikowane bezpośrednio do głębokich kieszonek lub wykonać terapię fotodynamiczną czy dezynfekcję światłem lasera.
Aby uzyskać redukcję stanu zapalnego najważniejszym czynnikiem jest dobra współpraca z pacjentem w zakresie utrzymania bardzo dobrej higieny jamy ustnej.
W kolejnym etapie, po osiągnięciu pozytywnych rezultatów pierwszej fazy leczenia, stosowane są zabiegi naprawcze-rekonstrukcyjne celem odbudowy utraconych tkanek przyzębia.
W przypadku nieprawidłowości zgryzowych zaleca się przeprowadzenie leczenia ortodontycznego.
Jeżeli pacjent funkcjonuje z brakami zębowymi należy je uzupełnić rekonstrukcjami protetycznymi, aby siły działające w trakcie gryzienia oraz żucia były równomiernie rozłożone na wszystkie zęby.
Ma to szczególnie duże znaczenie u pacjentów z chorobą przyzębia, gdyż niewyeliminowane miejscowe przeciążenia zębów współistniejące z lokalnym stanem zapalnym powodują przedwczesne ubytki kości przy przeciążonych w zgryzie zębach, co może prowadzić do ich przedwczesnej utraty.
Po leczeniu przeciwzapalnym oraz rekonstrukcyjnym zaleca się leczenie podtrzymujące, które trwa do końca życia, aby chronić tkanki przyzębia przed nawrotem choroby.
Recesje dziąsła są to ubytki dziąsła prowadzące do obnażenia korzeni zębów. Najczęstszą, lecz nie jedyną przyczyną jest nieprawidłowe, zbyt traumatyczne szczotkowanie.
Objawem recesji dziąsła są obnażone, tkliwe korzenie zębów.
Leczeniem z wyboru jest chirurgiczne pokrycie recesji dziąsła, przy użyciu przeszczepu podnabłonkowej tkanki łącznej z podniebienia , techniką mikrochirurgiczną.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym.
Na jednej wizycie można odtworzyć dziąsło przy kilku sąsiadujących zębach objętych recesjami dziąsła.
Podniebienie zabezpieczane jest opatrunkiem biologicznym oraz mikro szwami, które usuwane są po 7 dniach.
Efekt pokrycia widoczny jest tuż po zabiegu chirurgicznym.
Bardzo istotnym czynnikiem w procesie terapeutycznym przed wykonaniem zabiegu chirurgicznego jest wyeliminowanie wszystkich przyczyn powstawania recesji dziąsła.
Zabiegi regeneracyjne ubytków kostnych przy zębach własnych:
Wykonywane są w fazie naprawczej leczenia zapalenia przyzębia.
Są możliwe po analizie tomografii komputerowej (CBCT), w przypadku korzystnej architektury ubytków kostnych.
Zabieg polega na wykonaniu mikrochirurgicznego dojścia do ubytku kostnego, usunięciu złogów kamienia poddziąsłowego, wszelkich nawisów oraz na zastosowaniu biomateriałów, które będą stymulować kość do regeneracji.MIkro szwy usuwane są po 7-10 dniach od zabiegu.
Plastyka nieprawidłowego przyczepu wędzidełka wargi górnej, języka - zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym, polega na chirurgicznej korekcie zbyt krótkich lub przerośniętych włókien, które ograniczają prawidłowe funkcjonowanie okolicznych struktur.
W przypadku nieprawidłowej budowy wędzidełka języka bardzo ważna jest współpraca i przygotowanie do zabiegu przez logopedę.
Kortykotomia-
To zabieg chirurgiczny, wspomagający leczenie ortodontyczne u pacjentów dorosłych.
Polega na wykonaniu pionowych i poziomych nacięć blaszki kostnej między i ponad korzeniami zębów celem zmniejszenia oporów kostnych w trakcie przesuwania zębów oraz zmniejszenia ryzyka powstania recesji dziąsła (odsłoniętych szyjek) po leczeniu ortodontycznym.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym.
Przeszczep dziąsła- (inaczej pogrubienie strefy dziąsła zrogowaciałego)- to zabieg przygotowujący do leczenia implantologicznego, wykonywany przy złej jakości dziąsła w miejscu gdzie ma być wszczepiony implant zębowy.
Polega na rekonstrukcji dziąsła przez przeniesienie z miejsca dawczego- podniebienia pacjenta, w miejsce biorcze- bezzębny wyrostek, w miejsce przyszłego łoża implantu.
Poprawa jakości dziąsła ma ogromne znaczenie dla długoterminowego utrzymania implantu w jamie ustnej.
Zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym, zarówno miejsce dawcze i biorcze zabezpieczane jest opatrunkiem biologicznym, który przyśpiesza gojenie. Szwy mikrochirurgiczne usuwane są po 7 dniach od zabiegu.
Estetyczna korekta uśmiechu dziąsłowego- to plastyka nieestetycznej linii lub asymetrii dziąsła, wykonywana u pacjentów z „uśmiechem dziąsłowym’’ celem poprawy estetyki uśmiechu.
Wydłużenie korony klinicznej- to zabieg korekty dziąsła i podparcia kostnego wykonywany w sytuacji złamania poddziąsłowego korony zęba lub toczącego się poddziąsłowo procesu próchnicowego, jeżeli ząb kwalifikuje się do leczenia i odbudowy.
Zabieg wydłużenia korony klinicznej stwarza możliwości wykonania szczelnej odbudowy oraz zmniejsza ryzyko późniejszych stanów zapalnych dziąsła.
Ekstrakcja zęba z augmentacją zębodołu fibryną bogatopłytkową-
to zabieg polegający na usunięciu zęba (który nie kwalifikuje się już do leczenia) i zastosowaniu do zębodołu opatrunku biologicznego, odwirowanego w specjalnej wirówce, z krwi żylnej pacjenta, celem przyśpieszenia gojenia, zmniejszenia dolegliwości bólowych po zabiegu oraz poprawy jakości dziąsła w miejscu po utraconym zębie, co ma znaczenie dla późniejszej możliwości odtworzenia brakującego zęba.
Ekstrakcja zęba z augmentacją zębodołu zębem procesowanym-
to zabieg polegający na usunięciu zęba oraz zastosowaniu matrycy z usuniętego zęba i pobranej krwi żylnej pacjenta celem odtworzenia dobrej jakości kości i dziąsła w miejscu usuniętego zęba.
Po usunięciu ząb poddawany jest obróbce mechanicznej, chemicznej oraz po oczyszczeniu mielony jest w specjalnym młynku.
Krew odwirowywana jest w wirówce celem uzyskania fibryny bogatopłytkowej, która przyśpiesza tworzenie nowych naczyń krwionośnych, ma działanie hemostatyczne i przeciwbólowe.
Powstały biomateriał stanowi rusztowanie dla nowo powstającej kości.
Zaletą tego zabiegu jest zmniejszenie ryzyka utraty tkanek twardych i miękkich, co zwykle następuje po usunięciu zęba.
Dobra jakość dziąsła oraz wyrostków kostnych ma ogromne znaczenie dla przyszłej odbudowy brakującego zęba.
Mikrochirurgiczna resekcja wierzchołka korzenia-
to zabieg przedłużający utrzymanie zęba ze zmianą okołowierzchołkową, która nie goi się po leczeniu endodontycznym.
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, w powiększeniu i polega na mikrochirurgicznym dojściu do zmiany zapalnej przy wierzchołku korzenia, odcięciu i usunięciu zainfekowanego wierzchołka, wstecznym opracowaniu oraz wypełnieniu nowoczesnym, biozgodnym cementem.
Mikro szwy usuwane są po 7 dniach od zabiegu.
Implant zębowy- to wszczep śródkostny, który zastępuje utracony korzeń zęba. Może stanowić bazę dla korony porcelanowej, mostu lub protezy na implantach.
Nowoczesne materiały stosowane do wykonania implantów są bardzo dobrze zbadane mają wysoki wskaźnik integracji z kością.
U pacjentów ogólnie zdrowych, z prawidłowym poziomem witaminy D oraz niepalących wskaźnik długoterminowego przeżycia implantu w jamie ustnej jest bardzo wysoki.
Istotnym czynnikiem zmniejszającym ryzyko niepowodzenia odbudowy implanto-protetycznej jest kompleksowa odbudowa zębów, zrównoważenie sił żucia w jamie ustnej oraz perfekcyjna higiena jamy ustnej pacjenta.
Borkowska 25d/24, 30-438 Kraków
